Μια πρωτοβουλία που δημιουργήθηκε από τη Νεολαία για τη Νεολαία

Η νεολαία έχει τη δυνατότητα, την ικανότητα και τη δημιουργικότητα να κάνει την αλλαγή πραγματικότητα – για τους ίδιους, για τις κοινότητές τους και για τον υπόλοιπο κόσμο. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν αρκετές ευκαιρίες να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να δράσουν τοπικά. Σε μια προσπάθεια να ενδυναμώσει τους νέους και να τους δώσει τον χώρο και τα εργαλεία που χρειάζονται για να δράσουν, μια ομάδα έμπειρων νέων ηγετών δημιούργησε πριν από μερικά χρόνια την Hellenic Youth Participation (HYP), μια μη κυβερνητική οργάνωση εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης, με έδρα την Αθήνα.

Λίγα λόγια για την HYP

«Θέλαμε να δώσουμε την ευκαιρία στους νέους ανθρώπους να δημιουργήσουν δίκτυα – τόσο σε κοινωνικό όσο και σε επίπεδο δράσης – ώστε να μπορούν να δραστηριοποιηθούν χωρίς να χρειάζεται να ανήκουν σε μια συγκεκριμένη ομάδα, είτε πρόκειται για κοινωνικά ευάλωτη, είτε για θρησκευτική, είτε για αθλητική ομάδα», λέει η Ελένη Καρδαμίτση, εκπαιδευτικός και διευθύντρια προγράμματος της HYP.

Ο οργανισμός εστιάζει στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη και δραστηριοποίηση των νέων μέσα από βιωματικές και διαφοροποιημένες δραστηριότητες και δραστηριότητες μη τυπικής εκπαίδευσης σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο, όπως ανταλλαγές νέων, εκπαιδευτικά προγράμματα, πρακτικές στο εξωτερικό, εκπαιδευτικές εκδρομές, σεμινάρια, ομάδες και δράσεις στην πόλη. Και παρόλο που η HYP επικεντρώνεται κυρίως στη νεολαία, είναι ανοιχτή σε όλους. «Για μας, το να είμαστε νέοι είναι θέμα πνευματικής κατάστασης, οπότε δεν είμαστε ανοιχτοί μόνο σε ηλικίες 13-35 ετών, αλλά σε κάθε άτομο που θέλει να δραστηριοποιηθεί», λέει η κα. Καρδαμίτση. «Η κύρια ομάδα-στόχος είναι τα άτομα ηλικίας 13-35 ετών, αλλά απευθυνόμαστε επίσης στο ευρύ κοινό, επειδή θέλουμε να δώσουμε σε όλους την ευκαιρία να δραστηριοποιηθούν.»

Με την ενασχόληση με ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η απασχολησιμότητα, το περιβάλλον, η διαπολιτισμικότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δια βίου μάθηση, ο στόχος του οργανισμού είναι να κινητοποιήσει και να δώσει τη δυνατότητα στους νέους να συνεργαστούν και να δράσουν πρώτα σε τοπικό επίπεδο, προκειμένου να επιφέρουν ουσιαστική αλλαγή στις κοινότητές τους και στον κόσμο. «Το μόνο που χρειάζονται είναι να έρθουν σε επαφή, να έχουν μερικές βασικές δεξιότητες και απλά να δράσουν. Δεν χρειαζόμαστε πάρα πολλά συστατικά για να κάνουμε κάτι καλό.»

Η πρωτοβουλία «Αλληλεγγύη για τη Μόδα»

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, η HYP εφάρμοσε ένα πρόγραμμα με στόχο την προώθηση της έννοιας της βιώσιμης μόδας και τη συμβολή στην αλλαγή των επιλογών της μόδας των ανθρώπων και στη μείωση των αρνητικών περιβαλλοντικών και κοινωνικών επιπτώσεων της μόδας. Η πρωτοβουλία ονομάστηκε “Αλληλεγγύη για τη Μόδα” και χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης, ενός ευρωπαϊκού προγράμματος που βοηθά τους νέους να συμμετέχουν σε έργα που ωφελούν τις κοινότητες. Ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2020 και ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2021, προσφέροντας εντυπωσιακές δράσεις νεολαίας σε όλη την πανδημία.

Η κα. Καρδαμίτση είναι πολύ σαφής για το ποιος ξεκίνησε αυτό το πρόγραμμα: Νέοι. Τα περισσότερα προγράμματα που υλοποιεί η HYP βασίζονται στις ιδέες των νέων και συναποφασίζονται από αυτούς. Το ίδιο ισχύει και για την «Αλληλεγγύη για τη Μόδα», ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε και υλοποιήθηκε από νέους ανθρώπους, αλλά ταυτόχρονα ανοικτό σε όλα τα κοινά. «Η δράση υποστηρίχθηκε σθεναρά από τους συμμετέχοντες και τα άτομα όλων των ηλικιών – από 18 και άνω», αναφέρει.

Η «Αλληλεγγύη για τη Μόδα» αφορούσε την προώθηση βιώσιμων δράσεων μόδας και περιλάμβανε στοχευμένες εκστρατείες 12 μηνών κατά της λεγόμενης «γρήγορης μόδας», με επίκεντρο τρόπους που μπορούμε να μειώσουμε τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της μόδας μας. Όπως εξηγεί η κα. Καρδαμίτση, η γραμμική μόδα βασίζεται στο οικονομικό μοντέλο «πάρε, κάνε, κατανάλωσε, πέταξε». Με απλά λόγια: παίρνουμε πρώτες ύλες από τη γη, τις χρησιμοποιούμε για να κατασκευάσουμε προϊόντα για πώληση και, μόλις αυτά τα προϊόντα φτάσουν στο τέλος της χρήσιμης ζωής τους, τα πετάμε. Αυτό είναι ένα σημαντικό πρόβλημα σε έναν πλανήτη με πεπερασμένους πόρους. Έτσι, είναι σημαντικό να προχωρήσουμε προς ένα κυκλικό μοντέλο που περιλαμβάνει μια πλήρη αναθεώρηση της προσέγγισής μας στα προϊόντα και τις υπηρεσίες και τον τρόπο με τον οποίο τα καταναλώνουμε. Σε αυτήν την περίπτωση, μόδα.

«Η γρήγορη μόδα οδηγεί σε πολλά προβλήματα για την οικονομία, το περιβάλλον και σε σχέση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, οπότε πρέπει να καταλάβουμε ότι πραγματικά έχει σημασία τι αγοράζουμε, από πού το αγοράζουμε και τι πρέπει να αλλάξουμε σε αυτό. Το πιο σημαντικό που πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν χρειάζεται πάντα να αγοράζουμε καινούρια ρούχα, μπορούμε επίσης να ανταλλάσσουμε ρούχα μεταξύ μας και να μην ντρεπόμαστε γι’ αυτό”, λέει η κα. Καρδαμίτση. “Σημασία έχει να προσθέσουμε αξία στα πράγματα που ήδη έχουμε.”

Η «Αλληλεγγύη για τη Μόδα» περιλάμβανε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων – τόσο φυσικών όσο και διαδικτυακών – όπως συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης με εταιρείες που προωθούν τη βιώσιμη μόδα, σχολικές δραστηριότητες, τη δημιουργία ενός λεξικού που εξηγεί τη σχετική ορολογία, πάρτι ανταλλαγής όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να έρθουν και να ανταλλάξουν παλιά ρούχα χωρίς καμία οικονομική συνεισφορά.

Έρευνες που διεξήγαγε η HYP δείχνουν ότι σε μια πόλη σχεδόν πέντε εκατομμυρίων ανθρώπων, υπάρχουν μόνο 60 επιχειρήσεις που προωθούν την βιώσιμη μόδα. «Βλέπουμε ότι δεν υπάρχει τέτοιο κίνημα στην Ελλάδα. Γενικά, στην Ευρώπη είμαστε πίσω σε αυτόν τον τομέα, αλλά ειδικά στην Ελλάδα ακόμη και ο όρος «thrifting» για παράδειγμα εξακολουθεί να είναι άγνωστος σε πολλούς», λέει η κα. Καρδαμίτση.

Κάποιοι συμμετέχοντες ήταν εξοικειωμένοι με τέτοιου είδους ιδέες, ενώ κάποιοι άλλοι όχι. Το σημαντικό ήταν ότι η πρωτοβουλία είχε ως στόχο να ενδυναμώσει και να ενημερώσει τον κόσμο, κι έτσι κανένας δεν μπήκε στην ομάδα ως ειδικός, ακόμα και τα μέλη που την ξεκίνησαν.

Η πρωτοβουλία της HYP γνώρισε μεγάλη επιτυχία, δεδομένου ότι, αν και έχει ολοκληρωθεί επίσημα από τον Νοέμβριο του 2021, η ομάδα ανανεώθηκε με νέους ανθρώπους που συνεχίζουν να αναλαμβάνουν δράση χωρίς να βρίσκονται κάτω από την «ομπρέλα» οποιουδήποτε ευρωπαϊκού προγράμματος. Γιατί όμως το «Solidarity for Fashion» ήταν τόσο επιτυχημένο; Σύμφωνα με την κα. Καρδαμίτση, η επιτυχία βασιζόταν πρωτίστως στο γεγονός ότι οι νέοι ενδιαφέρονται για το περιβάλλον και συνειδητοποιούν τη σημασία της προώθησης της βιώσιμης μόδας. Ένας άλλος παράγοντας ήταν η τεχνογνωσία της HYP στην υποστήριξη τέτοιου είδους ενεργειών, καθώς και η ικανότητά της να δίνει στους νέους το κίνητρο να συνεχίσουν, όταν οι καιροί είναι δύσκολοι.

Ένας μηχανισμός επιβίωσης σε περιόδους πανδημίας

Αν και δεν ξεκίνησε ως απάντηση στην πανδημία, το πρόγραμμα «Αλληλεγγύη για τη Μόδα» αποδείχθηκε ένας μηχανισμός επιβίωσης για πολλούς ανθρώπους. Η πρωτοβουλία ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2020, ενώ οι πρώτες δραστηριότητές της ξεκίνησαν τον Οκτώβριο, όταν επιβλήθηκε το δεύτερο lockdown στην Ελλάδα. “Το γεγονός ότι είχαμε την ευκαιρία να συναντήσουμε διαδικτυακά 14-15 άτομα κάθε Σάββατο απόγευμα στις 6, όταν ξεκίνησε η απαγόρευση της κυκλοφορίας, ήταν μια ευκαιρία για μας να μοιραστούμε τα ιδέες, να συνδεθούμε και να αισθανόμαστε λιγότερο απομονωμένοι. Για μένα, προσωπικά, αλλά και για πολλά άλλα μέλη της ομάδας ήταν μια λαμπρή στιγμή κατά τη διάρκεια εκείνου του ζοφερού χειμώνα», λέει η κα. Καρδαμίτση. «Δώσαμε πολλή ενέργεια και αγάπη σε αυτήν την πρωτοβουλία, επειδή κατά τη διάρκεια της πανδημίας όλοι είχαμε μια δύσκολη στιγμή, υπήρχαν αρκετές στιγμές κατάθλιψης, έτσι μέσω της δράσης μας στηρίξαμε ο ένας τον άλλον.»

Ποιο είναι το κλειδί για μια επιτυχημένη πρωτοβουλία νέων;

Η HYP θεωρεί ότι το κλειδί για την επιτυχία σε τέτοιες πρωτοβουλίες είναι το επίπεδο της ενεργούς συμμετοχής και η ανατροφοδότηση που δίνουν οι συμμετέχοντες, τόσο κατά τη διάρκεια των δράσεων όσο και μετά την ολοκλήρωσή τους. Αλλά το πιο σημαντικό, σύμφωνα με την κα. Καρδαμίτση, είναι η ποιότητα, η οποία δεν μπορεί να μετρηθεί με κανέναν δείκτη. «Επειδή η ποιότητα περιλαμβάνει το στοιχείο της προσπάθειας που γίνεται από κάθε συμμετέχοντα και τελικά καθορίζει την επιτυχία κάθε δράσης.»

Μια συμβουλή που θα έδινε η κα. Καρδαμίτση σε οποιονδήποτε οργανισμό ενδιαφέρεται για την υλοποίηση πρωτοβουλιών νέων είναι ότι τελικά η επιτυχία έγκειται στην απλότητα. “Δεν υπάρχει ανάγκη για μεγάλα κονδύλια, δεν υπάρχει ανάγκη για μια πολύ μεγάλη ομάδα και δεν χρειάζεται να ξέρεις τα πάντα για να μπορείς να ξεκινήσεις. Η πρωτοβουλία, η προθυμία και το πάθος σας είναι κάτι παραπάνω από αρκετά για να κάνετε όμορφα πράγματα με μεγάλα αποτελέσματα. Είναι πολύ σημαντικό να πιστέψουμε σε αυτό. Θα ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα”.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Hellenic Youth Participation, μπορείτε να επισκεφθείτε το https://hellenicyouthparticipation.com/.